شرح پریشان

شاید مذهب در واقع زبانی برای توصیف آن چیزی است که بر زبان آوردنش دشوار می نموده است و هر مذهب در ابتدای پیدایشش تلاشی بوده برای خبری آنچنان غریب که در کلمات نمی گنجیده است. مذهب تلاشی هنرمندانه برای بیان واقعیتی از آن سوی دیواری بوده که عبور از آن بازگشتی غیرممکن را به دنبال داشته است. بیان مذهب گاهی چون شعر مطنطن و گاهی چون داستان و اساطیر عجیب است. مذاهب بیش از آنچه از پیش تدوین شده باشد در گذر زمان شکل گرفته و بال و پر یافته اند.

پارسال همین ایام بود که داشتم به این فکر می کردم برای ما راحت تر است که پول بدهیم کسی برایمان قانون را دور بزند تا آنکه رأسا آن جرم را انجام دهیم. در این حالت وجدان ما کمتر آزرده می شود و مثال آن ، چنین بود که به جای آنکه مستقیما به کسی رشوه بدهیم راحت تریم که اندکی بیشتر به کسی به عنوان مثلا مشاور پول بدهیم تا او به هر روشی که بلد است کار را به انجام برساند و اسمش را حق مشاوره بگذاریم، هر چند که بدانیم مشاور هم کار را با رشوه به پیش می برد.